เบื้องหลังปกอัลบั้ม Wish You Were Here ของ Pink Floyd ทำไมต้องมีเปลวไฟ?

วันนี้ในอดีต (4 October 1975) Pink Floyd นำอัลบั้ม Wish You Were Here ขึ้นสู่อันดับ 1 ในอังกฤษ (UK) ซึ่งมีเพลงที่พวกเขาแต่งเพื่อเป็นเกียรติแก่ Syd Barrett อดีตเพื่อนร่วมวงผู้ก่อตั้งวง Pink Floyd คือเพลง 'Shine On You Crazy Diamond' และขึ้นอันดับ 1 ในเวลาต่อมาเช่นกัน

สำหรับปกอัลบั้มที่เป็นที่จดจำชุดหนึ่งของเหล่านักสะสมแผ่น คือภาพที่ 2 นักธุรกิจยืนจับมือกันโดยที่มีไฟลุกท่วมอีกคน แต่กลับทำเหมือนไม่มีอะไรเกิดขึ้น ซึ่งการถ่ายภาพนี้ใช้สตั้นแมน 2 คนจากฮอลลีวูดคือ Danny Rogers กับ Ronnie Rondell

โดยรอนนี่ใส่ชุดกันไฟที่มีhoodปิดถึงหัวแล้วใส่วิกผม ก่อนสวมทับด้วยชุทสูทด้านนอก โดยถ่ายทำที่สตูดิโอของ Warner Bros.ในแคลิฟอร์เนีย ซึ่งตอนนั้นเรียกกันว่า "The Burbank Studio"

เมื่อเริ่มจุดไฟในตอนแรก ลมมาผิดทิศทางลม จึงทำให้เปลวไฟพัดเข้าหน้าของรอนนี่จนไหม้หนวดของเขา ทั้งสองจึงสลับตำแหน่งกัน และจับมือกันด้วยมือซ้าย ถ่ายเก็บภาพได้ทั้งหมด 15 ภาพ ภาพที่ถูกเลือกนำมากลับรูปสลับด้านเพื่อให้รอนนี่(มีเปลวไฟ)อยู่ด้านขวามือของภาพ ทำให้ดูเหมือนจับมือกันด้วยมือขวาปกติ

อย่างไรก็ตามถ้าเราสังเกตปกอัลบั้มดีๆ เราจะเห็นหมายเลข 20 ตรงผนังของอาคารหลังหนึ่ง ตรงนี้จะอธิบายว่าอย่างไรดี..ปล่อยให้เป็นปริศนาต่อไป แต่ถ้าเป็นสมัยนี้ทุกอย่างทำได้ง่ายเหมือนจริงด้วย Photoshop โดยไม่ต้องจุดไฟเผาเป็นเรื่องเป็นราวเหมือนสมัยนั้น ดังนั้นงานปกอัลบั้มของยุคนั้นจึงดูมีคุณค่าและน่าสะสม

แนวคิดของการออกแบบปกอัลบั้ม Wish You Were Here คือต้องการให้เห็นภาพความว่างเปล่า การไม่มีตัวตน การจับมือ(shake hand) และการถูกไฟเผา (getting burned) จึงมีความหมาย อย่างไรนั้นไปหาคำตอบกันเลยครับ

ซึ่งทีมงานออกแบบของ Hipgnosis เริ่มต้นจากการฟังเพลงชุดนี้ในห้องที่ไม่มีอะไรพิเศษ แล้วนั่งถกกันเกี่ยวกับความรู้สึกที่มีต่อเพลง เนื้อหาของเพลงและหาคำตอบว่าอัลบั้มชุดนี้ต้องการบอกอะไรคนฟัง ซึ่งทั้งหมดนี้ทางวงไม่ได้ให้ข้อมูล แต่ให้ค้นหาจากการฟังเพลงในอัลบั้มชุดนี้

อย่างเพลง "Wish You Were Here" พูดถึงเรื่องราวที่แตกต่างกันโดยสิ้นเชิง การได้สนทนาหารือโดยเฉพาะกับวง ที่มุ่งเน้นไปที่เรื่องภายใน การได้สัมผัสกับความเป็นประกายที่ชวนหลอกหลอนในเพลง ‘Shine on You Crazy Diamond’ ซ้ำแล้วซ้ำเล่า นำไปสู่เรื่องๆเดียวที่เป็นอย่างอื่นไม่ได้นอกจากคำว่า "การไม่มีตัวตน" (absence)

ทีมงานได้ออกแบบแนวคิดสำหรับปกอัลบั้มโดยใช้คน 2 คนจับมือกันเพื่อตกลงในสิ่งที่ต่างฝ่ายต่างไม่รู้ โดยให้เหตุผลว่าการจับมือนั้นเสมือนเป็นความว่างเปล่า ไม่มีความหมายหรือจุดประสงค์ใดๆ เหมือนกับจับมือให้มันจบๆกันไป

ส่วนเปลวไฟสื่อถึงสถานการณ์ที่ผู้คนไม่ต้องการแสดงความรู้สึกของตัวเอง หรือเก็บเนื้อเก็บตัว (การไม่มีตัวตน) ซึ่งเราจะเห็นว่าตัวรอนนี่ไม่รู้สึกรู้สาว่าตัวเองกำลังโดนไฟเผา (Getting Burned) เหมือนไม่มีอะไรเกิดขึ้น ทำไมถึงเป็นเช่นนั้น

เพราะความหมายที่แท้จริงของการโดนไฟเผา (Getting Burned) เป็นศัพท์ที่ใช้ในแวดวงอุตสาหกรรมดนตรี ในกรณีที่นักดนตรีหลีกเลี่ยงการจ่ายภาษี ดังนั้นคนที่ "Getting Burned" ก็ต้องทำตัวให้ไม่มีตัวตนหรือไร้ความรู้สึกนั่นเอง ไม่เช่นนั้นเจ้าหน้าที่สรรพากรคงถามหาแน่นอน

อย่างที่รู้กันในประเทศอังกฤษการเก็บภาษีขึ้นชื่อว่ามหาโหด ถึงขนาด Rod Stewart ต้องหนีไปทำอัลบั้มถึงอเมริกา แม้แต่ Led Zeppelin ก็ยังต้องหนีไปทำอัลบั้มจนเคยเป็น black list ห้ามแสดงสดในอังกฤษ ส่วน George Harrison ก็เคยเขียนเพลง Taxman ไม่เห็นด้วยกับการเก็บภาษีที่ไม่เห็นใจคนทำงานสุจริต

เป็นไงครับ get หรือยังครับ กว่าจะทำความเข้าใจกับแนวคิดของคนออกแบบปกอัลบั้มชุดนี้ "ความว่างเปล่าและการไม่มีตัวตน" แสดงออกมาผ่านการจับมือและการถูกไฟเผา

และถ้ามีเวลาผมจะมาคุยถึงเพลงเอกของอัลบั้มชุดนี้ ‘Shine on You Crazy Diamond’ ติดตามกันยาวๆไปเลย ขอให้มีความสุขครับ

วี welove/ 4 October 2023

ติดตามทางเพจ Facebook

ติดตามทาง Line

ติดตามทางเว็บไซต์ welovechannel.info